از جمله مشکلاتی که کشاورزان با آن مواجه هستند، سله‌های موجود در خاک است. چراکه این ترک‌های روی سطح خاک سبب خواهدشد تا خاک ورزی و عملیات شخم زدن گیاه، با چالش‌های بسیاری رو به رو شود. این مشکل که بیشتر در خاک‌های رسی با زهکشی پایین به چشم می‌آید، باعث کاهش رشد ریشه و در نتیجه جوانه زنی گیاه می‌شود. در ادامه گروه ماشین آلات کشاورزی خیش ساز شما را با روش‌های از بین بردن سله آشنا خواهد کرد.
سله چیست؟
به لایه سخت و غیرقابل نفوذ روی خاک که بر اثر بارندگی یا آبیاری‌های سطحی و برخورد قطرات آب با خاک ایجاد می‌شوند، سله می‌گویند. در واقع این برخورد سبب متلاشی شدن و انبساط ذرات خاک شده که در نتیجه این فاصله ایجاد شده، پر شدن فضای خالی با ذرات خاک و غیر قابل نفوذ شدن خاک خواهدشد. خاک‌های سنگین و نیمه سنگین و خاک‌هایی که مواد آلی کمتری دارند، بیشتر در معرض ایجاد سله هستند. علاوه بر این خیس و خشک شدن متوالی خاک هم ضخامت این لایه را افزایش داده و باعث کاهش تهویه و افزایش فرسایش خاک می‌شود.
بیشتر بخوانید» به منظور آشنایی با انواع گاواهن خیش ساز و لیست قیمت مربوط به آن ها کلیک کنید.
چرا باید سله شکنی انجام شود؟
وجود سله روی خاک می‌تواند موجب برخی معایب و مشکلات شود. در زیر به برخی از این معایب اشاره شده است:
- کاهش تهویه خاک: وجود سله روی خاک می‌تواند باعث فشرده شدن خاک و کاهش تهویه آن شود. درنتیجه باعث کاهش رشد گیاهان و کاهش بهره وری خاک شود.
- افزایش خطر فرسایش خاک: سله روی خاک باعث افزایش خطر فرسایش خاک خواهد شد. وجود سله می‌تواند باعث حرکت و جابجایی خاک شود که در نهایت منجر به فرسایش و از بین رفتن لایه‌های خاکی مهم می‌شود.
- افزایش آب‌بندی: در صورتی که سله های موجود در خاک از بین نرود، سبب ایجاد آب‌بندی در خاک می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به انبساط خاک و کاهش نفوذپذیری آن شود که مشکلاتی مانند آب‌گرفتگی و کاهش دفع آب را ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید» نهر کن چیست و چه کاربردی دارد؟
چه عواملی ایجاد سله روی خاک را تشدید می کند؟
تشدید بروز سله در خاک ممکن است به عوامل مختلفی برمی‌گردد. برخی از عواملی که می‌توانند منجر به تشدید بروز سله در خاک شوند عبارتند از:
- بارش‌های شدید: بارش‌های شدید و بی‌نظم می‌توانند باعث جابجایی خاک و ایجاد سله شدن در خاک شوند. این بوارش‌ها می‌توانند خاک را نرم کنند و باعث حرکت و جابجایی آن شوند.
- کشت و برداشت مکرر: استفاده مکرر از ماشین‌آلات کشاورزی برای کشت و برداشت محصولات می‌تواند باعث فشرده شدن خاک و تشدید بروز سله شدن در خاک شود.
- نبود تهویه خاک: عدم تهویه خاک و عدم استفاده از روش‌های مناسب برای افزایش تهویه خاک می‌تواند باعث فشرده شدن خاک و ایجاد سله شدن شود.
- عدم استفاده از روش‌های مناسب برای مدیریت خاک: عدم استفاده از روش‌های مناسب برای مدیریت خاک مانند استفاده از کمپوست، محافظت از خاک در برابر فرسایش و استفاده از روش‌های بهینه برای سله شکنی می‌تواند باعث تشدید بروز سله شدن در خاک شود.
- کمبود مواد آلی و کاهش پتاسیم: در صورتی که مواد آلی موجود در خاک بطور چشمگیری کاهش پیدا کند، مقاومت خاک هم در برابر فشار آب کم خواهدشد. چراکه کاهش مواد آلی و جایگیزینی سدیم به جای پتاسیم، باعث انبساط خاک می‌شود.
چگونه سله شکنی را انجام دهیم؟
سله شکنی خاک یک فرایند است که به منظور شکستن و خرد کردن خاک به منظور افزایش تهویه و توده‌های خاکی استفاده می‌شود. این فرایند می‌تواند به صورت دستی یا با استفاده از ماشین آلات خاص انجام شود. در زیر توضیحی از انواع روش‌های سله شکنی خاک آمده است:
- سله شکنی دستی: در این روش، افراد با استفاده از ابزارهای دستی مانند شوف، تخته چوب یا تخته فلزی و غیره، خاک را شکسته و خرد می کنند. این روش معمولا برای مناطق کوچک و سطوح کمتری از خاک استفاده می شود.
- سله شکنی با استفاده از تراکتور: در سله شکنی مکانیزه، از تراکتورها یا ماشین های دیگر مانند سابسویلر که دارای سله شکن هستند برای شکستن و خرد کردن خاک استفاده می شود. این روش مناسب برای مناطق بزرگتر و پروژه های بزرگتر است.
- سله شکنی به روش آبیاری: گاهی می‌توان از سله‌های ایجاد شده روی خاک برای کاشت گیاه استفاده کرد. این روش بیشتر در مناطق گرمسیر به کار می‌رود آب کافی و مناسبی هم در اختیار کشاورز قرار دارد. برای این کار بذر گیاهان را روی زمین می‌پاشند و بعد از خیس و نرم شدن خاک، جوانه‌ها سر از خاک بیرون می‌آورند.
